نکات

اصول چهارگانه عملیه اختصاص به مجتهد ندارد

مقلدين هم می‏‌توانند در عمل هنگام شك در موضوعات از آنها استفاده كنند. فرض كنيد وضو داشتيم و چرت زديم و شك كرديم كه واقعا خوابمان برد يا نه، استصحاب می‏‌كنيم که وضو داریم. اگر دست ما پاك بود و شك كرديم كه‏ نجس شده يا نه، استصحاب می‌كنيم که طهارت داریم. و اما اگر نجس بود و شك كرديم كه تطهير كرده‌‏ايم يا نه، استصحاب به نجاست می‏‌كنيم.  اگر مايعی جلوی ما باشد و شك كنيم كه در آن مادۀ الكلی وجود دارد يا نه؟ مانند برخی دواها؛ در اینجا اصل، برائت ذمه ما است، يعنی استفاده از آن بلامانع است. اما اگر دو شيشه دوا داريم و يقين داريم در يكی از آنها ماده الكلی وجود دارد، يعنی علم اجمالی داريم به وجود الكل در يكی از آنها، اينجا جای اصل احتياط است. و اگر فرض كنيم در بيابانی بر سر يك دو راهی قرار گرفته‌‏ايم كه ماندن‏ در آنجا و رفتن به يكی از آنها قطعا مستلزم خطر جانی است ولی يك راه‏ ديگر مستلزم نجات ما است و ما نمی‌‏دانيم كه كداميك از اين دو راه موجب‏ نجات ما است و كداميك موجب خطر، و فرض اين است كه توقف ما هم مستلزم خطر است، از طرفی حفظ نفس واجب است و از طرف ديگر القاء نفس در خطر حرام است، پس امر ما دائر است ميان دو محذور و ما مخيريم هر كدام را بخواهيم انتخاب كنيم.
اصول فقه، مرتضی مطهری، صفحه ۶۹، برداشت آزاد
+نوشته شده در جمعه ۲۶ فروردین ۱۳۹۰ ساعت ۸:۲۳ ب.ظ توسط اشرفی