نکات

نقش علمای دین در مشروطیت

مشروطیّت حرکتی بود که با پیش‌آهنگی علما که مظهر دین‌داری مردم بودند، توانست پیش برود. بله، فلان روشنفکر، فلان نویسنده، فلان محفلِ پنهانی در کشور بود، نه‌اینکه نبود امّا پیش نمی‌رفت، کاری نمی‌توانستند بکنند، نفوذی در مردم نداشتند. علمای تراز اوّلی مثل مرحوم شیخ فضل‌الله نوری، مثل مرحوم سیّدمحمّد طباطبائی، مثل مرحوم سیّدعبدالله بهبهانی؛ جلو افتادند و مردم دنبال اینها آمدند؛ منتها انگلیس‌ها اینجا زرنگ‌تر از ما بودند؛ هم بین علما اختلاف ایجاد کردند، هم بین مردم! در تهران بین آن دو بزرگوار و شهید بزرگوار شیخ فضل‌الله نوری اختلاف ایجاد کردند. شیخ فضل‌الله نوری که پیش‌قدم‌ترین عالم برای برقراری مشروطه بود، به اتّهام ضدّیّت با مشروطه به دار کشیده شد! مردم را به سفارت کشاندند و عدّه‌ای دودستی مشروطه را تقدیم انگلیس‌ها کردند؛ مشروطه آن شد که دنبالش رضاخان بود و پنجاه ‌سال، شصت‌ سال عقب‌ماندگی این کشور، امّا شروع حرکت با دین بود.
بیانات در دیدار مردم قم [اینجا]
+نوشته شده در شنبه ۲۸ اسفند ۱۴۰۰ ساعت ۶:۱۵ ق.ظ توسط اشرفی